I. Lũ Quét
Lũ là hiện tượng nước sông dâng cao trong một khoảng thời gian nhất định, sau đó giảm dần. Lũ thường do mưa trên lưu vực gây ra, song cũng có thể do vỡ đê, vỡ đập làm cho nước sông dâng cao. Lũ quét là lũ xảy ra bất ngờ, lên nhanh và xuống nhanh, gây dòng chảy xiết cuốn theo nhiều bùn, đá, và có sức tàn phá lớn.
- Dấu hiệu của lũ quét
– Mưa lớn nhiều ngày, đặc biệt ở thượng lưu.
– Nước sông chuyển màu đục.
– Có tiếng động bất thường của đất đá, cây cối.
– Xuất hiện âm thanh lạ trong lòng đất.
- Những việc cần làm thường xuyên
– Thường xuyên theo dõi thông tin mưa lũ trên báo, đài, tivi hoặc loa phát thanh công cộng, các mạng xã hội; quan sát các dấu hiệu có thể xảy ra lũ quét.
– Tham gia tích cực các cuộc họp thôn bản để biết thông tin và các biện pháp phòng ngừa.
– Xác định vị trí an toàn hơn có thể trú ẩn khi có tình huống xảy ra.
– Không nên xây nhà tại những nơi thường xuyên có lũ xảy ra, nơi gần dòng chảy, có độ dốc cao. Di dời nhà cửa đến vùng đất an toàn hơn.
– Chủ động chuẩn bị thức ăn, nước uống, thuốc và đồ sơ cứu y tế, đèn pin, cuốc, xẻng, cuộn dây.
– Không phá rừng đầu nguồn hoặc khai thác gỗ bừa bãi. Trồng cây bảo vệ rừng.
- Những việc không nên làm
– Không lội xuống nước nếu nhìn thấy dây điện hoặc cột điện bị đổ xuống nước.
– Không được đánh cá, vớt củi, bơi lội qua sông, suối khi có mưa lớn hoặc thấy có dấu hiệu bất thường như nước từ trong chuyển sang đục dần.
– Hạn chế đi lại qua sông, suối; không đi lại gần khu vực cầu, cống khi nước đang lên, dòng chảy mạnh
II. Sạt lở đất
Sạt lở đất là hiện tượng đất bị sạt, trượt do tác động của mưa, lũ hoặc dòng chảy. Sau đây là một số khuyến cáo, hướng dẫn về dấu hiệu, những việc nên làm, không nên làm nhằm giảm thiểu những thiệt hại do sạt lở đất gây ra.
- Dấu hiệu của sạt lở đất
– Mưa nhiều ngày/mưa lớn.
– Vết nứt tường nhà, sườn đồi, mái dốc, cây nghiêng, nước sông, suối từ trong chuyển màu thành nước đục…
– Mặt đất phồng lên, cây cối rung chuyển, âm thanh lạ trong lòng đất.
- Những việc nên làm
– Theo dõi thông tin cảnh báo lũ quét, sạt lở đất. Thông báo cho chính quyền và những người xung quanh khi có dấu hiệu.
– Sẵn sàng sơ tán theo hướng dẫn của chính quyền địa phương. Cần bảo vệ tính mạng trước tiên.
– Chạy nhanh ra khỏi nơi nguy hiểm khi nghe hoặc nhận thấy tiếng động lớn hoặc dấu hiệu không bình thường.
- Những việc nên tránh
– Không được đi qua và lại gần quanh khu vực sạt lở đất.
– Không được đánh cá, vớt củi, bơi lội qua sông, suối khi có mưa lớn hoặc nếu thấy nước có dấu hiệu bất thường như nước sông suối từ trong chuyển sang đục dần.
– Không đi gần khu vực cầu, cống khi nước đang lên, dòng chảy mạnh.
- Những việc cần làm thường xuyên
– Thường xuyên theo dõi tin tức trên báo, đài và ti vi về các đợt mưa lớn, kéo dài, nguy cơ sạt lở đất cao.
– Tìm hiểu xem ở khu vực gần nhà mình từng xảy ra sạt lở đất chưa, chủ động quan sát các dấu hiệu sạt lở đất; kịp thời báo cáo chính quyền địa phương khi phát hiện dấu hiệu sạt, lở đất.
– Hướng dẫn cho các thành viên trong gia đình, đặc biệt là trẻ em, người già, người khuyết tật những biện pháp phòng tránh cần thiết.
– Không nên xây nhà ở khu vực đã từng xáy ra lũ quét, sạt lở đất; khu vực ven sông, suối, sườn dốc, gần mái dốc đường giao thông.
– Gia cố nhà cửa, đập tạm, khơi thông dòng chảy trước mùa mưa lũ.
– Chủ động chuẩn bị thức ăn, nước uống, thuốc và đồ sơ cứu y tế, đèn pin, cuốc, xẻng, cuộn dây…
(Nguồn: Ban chỉ đạo Quốc gia về phòng chống thiên tai)
